چسب اپوکسی چیست و چه کاربردی دارد؟

چسب اپوکسی چیست؟ چسب اپوکسی که به عنوان چسب های مهندسی نیز شناخته می شوند در دسته چسب های ساختاری قرار می گیرند؛ چرا که این چسب ها جزء بخشی از ساختاری می شوند که به آن متصل می شوند. حتما شما هم این اتفاق برایتان افتاده است که بخواهید چیزی را تعمیر کنید یا از نو بسازید و در روند کار نیاز به یک چسب با چسبندگی بالا و مقاوم به فشار داشته باشید. فرقی ندارد که روی چه می خواهید کار کنید؛ فایبرگلاس، چوب، پارچه، شیشه، چینی، بتن، سرامیک، فلز، پلاستیک، چرم، پلی کربنات، پلی استر، پی وی سی سخت و… و یا در کارتان چقدر حرفه ای هستید و در چه زمینه ای می خواهید از چسب استفاده کنید؛ صنعتی، ساخت و ساز، مونتاژ الکترونیک، حمل و نقل، ماشین آلات، نجاری، فلز کاری، ساخت جواهرات، صنایع دستی، لوله کشی، هوافضا، لوازم خانگی، تجهیزات پزشکی  و… در تمامی حالات چسب اپوکسی بهترین گزینه است!

حتما برای تان سوال شده است که چسب اپوکسی چیست و چرا این قدر محبوب است. وینتوشیمی با سه دهه تخصص در رشته کاشی و سرامیک قصد دارد تا کامل ترین و جامع ترین توضیح درباره چسب اپوکسی و مشاوره در جهت خرید چسب ساختمانی به شما ارائه دهد. پس حتما مقاله را تا آخر بخوانید!

اپوکسی چیست؟

بعد از این که دانستیم چسب اپوکسی چیست خوب است تارخچه کوچکی از پیدایش آن بدانید. شاید جالب باشد که بدانید چسب اپوکسی اولین بار در سال 1936  توسط دکتر پیر کاستان در زمینه کاربردهای دندانی استفاده گردید و در اواخر دهه 1940 در اروپا و آمریکا استفاده تجاری از چسب های اپوکسی کلید خورد.

برای ساخت اپوکسی به دو قسمت رزین و عامل پخت (curing agent) که گاهی به آن سخت کننده نیز می گویند، نیاز است. بسته به نحوه ساخت، چسب های اپوکسی به دو دسته تک جزئی و دوجزئی تقسیم می شوند. چسب اپوکسی یک جزئی در حالت مایع موجود است و پیش کاتالیز شده است؛ به این معنی که سخت کننده یا همان عامل پخت در فرمول موجود است و برای فعال شدن سخت کننده و به دنبال آن شروع فرآیند پخت به گرما نیاز است. این در حالی است که چسب اپوکسی دو جزئی  محصول پیش کاتالیزه شده نیست و مخلوط شدن این دو جزء در دمای محیط صورت می پذیرد. با این حال چسب اپوکسی یک جزئی سریعتر از چسب اپوکسی دو جزئی عمل می کند و چسب اپوکسی دو جزئی برای عمل آوری نیاز به چند ساعت یا چند روز دارد. این بازه متغیر به خاطر فرمولاسیون متفاوت چسب های اپوکسی است، هرچند می توان با حرارت دادن زمان عمل آوری را کاهش داد. چسب های تک جزئی نسبت به دوجزئی خطای اختلاط کمتری دارند و در برابر محیط های سخت و خشن مقام تر هستند. از آن جایی که بین زمان خشک شدن و استحکام رابطه عکس وجود دارد، اپوکسی های دو جزئی محصولات پایدارتر و مستحکم تری هستند و زمینه کاربردی آن ها گسترده تر است و برای چسباندن بیشتر سطوح مناسب هستند. سیستم های تک جزئی بیشتر مناسب در زمینه های جوشکاری و پرچ ها و سیستم های دوجزئی بیشتر مناسب در زمینه های اتصال، آب بندی و پوشش هستند.

ویژگی های چسب اپوکسی

• عدم کاهش حجم چشمگیر بعد از خشک شدن؛
• چسبندگی مناسب و سازگاری خوب با طیف گسترده ای از سطوح مختلف؛
• مقاومت کششی، خمشی و برشی فوق العاده؛
• مقاوم در محیط های قلیایی و اسیدی؛
• عدم وجود مواد سمی در پروسه تولید؛
• پایداری خوب در برابر لرزش، ارتعاش، ضربه، فرسایش و سیکل های دمایی؛
• عدم تغییر شکل ظاهری بعد از گذشت زمان؛
• عایق الکتریسیته؛
• ایمن برای سلامت و محیط زیست؛
• عدم ترک خوردگی و شکستگی بر اثر فشار زیاد؛
• امکان تراشکاری و سنباده زنی؛
• کم هزینه؛
• تمایل به جذب رطوبت؛
• وجود انواع متفاوت از سخت تا انعطاف پذیر؛
• امکان ایجاد چسبندگی، شفاف، مات یا رنگی؛
• همه کاره بودن؛
• قابلیت پر کردن شکاف؛
• عدم آسیب و از دست دادن کارایی در برابر رطوبت و نور خورشید؛
• عدم نیاز به تخصص و مهارت خاص برای استفاده از چسب اپوکسی.

معایب استفاده از چسب اپوکسی

درکنار ویژگی ها و مزایای استفاده از چسب اپوکسی که در بالاتر ذکر شد، یک سری معایب هم دارد:

• زمان پخت طولانی؛ از آن جایی که چند ساعت طول می کشد تا پخته و خشک شود، برای کارهایی که نیاز به چسبندگی سریع دارند یک نقطه ضعف به حساب می آید.
• تمیز کردن دشوار؛ از آن جایی که چسب اپوکسی ضخیم و چسبنده است می تواند در حین کار به پوست و سطوح مختلف بچسبد و برداشتن چسب و پاک کردن آن نیز سخت است. این ویژگی بخصوص برای افراد ناشی و کم تجربه یک نقطه ضعف تلقی می شود.
• پتانسیل مضر بودن؛ درست است که برای محیط زیست و سلامت انسان ایمن است و مواد سمی ندارد اما باز هم پتانسیل مضر بودن را دارد و کاملا ایمن نیست. به طور مثال چسب های اپوکسی می تواند دارای مواد شیمیایی مضری مانند بیسفنول A (BPA) و اپی کلروهیدرین باشد که در صورت مصرف یا استنشاق آن می تواند برای سلامت بدن خطر آفرین باشد.
• گران بودن؛ درست است که هزینه چسب، هزینه گزافی نیست اما ممکن است در مقایسه با یک سری چسب ها گران تر باشد و در مقیاس های بزرگ که نیاز به مقدار چسب زیادی است، برای فرد هزینه نسبتا گزافی را ایجاد کند.
• آماده بودن سطح؛ اثر بخشی چسبندگی چسب اپوکسی به طور قابل توجهی به تمیزی و آماده بودن سطح مربوطه برای چسبیدن بستگی دارد.

نحوه استفاده از چسب اپوکسی

1. چسب مناسب کار را که می تواند به صورت مایع یا خمیری باشد را خریداری کنید.
2. دستورالعمل ارائه شده برای چسب اپوکسی را با دقت مطالعه و طبق آن کار کنید.
3. قبل از کار، حتما لوازم محافظتی را به کار بگیرید و ایمنی کار را رعایت کنید.
4. اطمینان حاصل کنید سطحی که قرار است روی آن چسب زده شود حتما تمیز باشد. به یاد داشته باشید گاهی ممکن است علاوه بر تمیز کردن و چربی زدایی، نیاز به سنباده زدن هم برای افزایش استحکام و کارایی چسبندگی نیاز باشد.
5. در اتاقی که کار انجام می دهید حتما وضعیت تهویه را چک کنید.
6. از مخلوط کردن جزءهای چسب اپوکسی و مدت زمان تشکیل اپوکسی حتما آگاهی داشته باشید و این مرحله را با دقت تمام انجام دهید.
7. مناطق اطراف را با پارچه با موارد دیگر بپوشانید تا مطمئن شوید به بقیه جاها چسب اپوکسی نمی ریزد.
8. به مقدار لازم چسب را روی محل مربوطه بریزید و فشار دهید. این مهم را فراموش نکنید که چسب باید به طور یک نواخت روی محل ریخته شود. می توانید برای این کار از کاردک یا برس استفاده کنید. هم چنین برای اطمینان از حفظ فشار می توانید از گیره یا وسایل نگهدارنده مناسب دیگر کمک بگیرید.
9. صبر کنید تا چسب کاملا خشک شود.
10. برای دفع زباله های آغشته به چسب اپوکسی نیز حتما مطابق دستورالعمل ارائه شده عمل کنید.

کدام نوع چسب اپوکسی مناسب است؟

ما در مقاله چسب اپوکسی چیست سعی کردیم هر اطلاعاتی را به طور کامل در اختیار شما قراردهیم به همین دلیل انواع چسب اپوکسی را نیز مورد بررسی قرار داده ایم که به شرح زیر می باشد:

1. یکی از مواردی که باید به آن دقت کنید عمر کاری چسب اپوکسی است. این مهم قابل ذکر است که عمر کاری با زمان پخت فرق می کند و متاسفانه خیلی از افراد بین این دو تفاوتی قائل نمی شوند. عمر کاری به مدت زمان لازم برای سفت شدن و خشک شدن چسب اپوکسی اشاره دارد، در حالی که زمان پخت به مدت زمان لازم برای تولید و آماده شدن اپوکسی اشاره می کند.
2. جنس زیر لایه نیز بسیار اهمیت دارد. همان طور که قبل تر اشاره شد، چسب اپوکسی دو جزئی برای طیف وسیعی از بسترها مناسب است اما با این حال امروزه برای یک سری از بسترها چسب های مخصوصی تولید شده اند.
3. رنگ میز از دیگر موارد مهم است که باید دقت شود. خوش بختانه در این زمینه چسب اپوکسی دو جزئی طیف وسیعی از رنگ و شفاف بودن را برخوردار است و شما می توانید طبق سلیقه خود، بهترین مورد را انتخاب و خریداری نمایید.
4. شرایط محیطی را در نظر بگیرید؛ به طور مثال: دما، اشعه UV، رطوبت، گرد و غبار، مواد شیمایی، تنش های مکانیکی و…

چگونه اپوکسی را از دست و پوست خود پاک کنیم؟

حال که دانستیم چسب اپوکسی چیست و از چسبندگی آن اطلاع پیدا کردیم خوب است بدانید در صورت تماس با پوست چطور آن را تمیز و پاک کنیم.

1. سرعت عمل؛ زمان خیلی مهم است و هرچقدر زودتر برای پاک کردن اقدام کنید، راحت تر و زودتر پاک می شود.
2. پاک کردن چسب اضافی؛ در قدم اول باید اپوکسی های اضافی را با پارچه یا دستمال تمیز بر داریم.
3. استفاده از حلال مناسب؛ حلال هایی مثل استون، پاک کننده اپوکسی یا سرکه سفید را روی پارچه، دستمال یا پنبه تمیز بریزید و سپس آن را روی پوست خود بکشید. حواستان باشد مالش بطور آرام و بدون فشار زیاد باید باشد. این مهم نیز قابل ذکر است برخی از افراد توصیه کرده اند برای پوست ترجیحا از پاک کننده دست یا اسکراب خشک استفاده شود.
4. شست و شو با آب گرم؛ ناحیه آسیب دیده را با آب گرم شست و شو دهید و در این حین از صابون هم استفاده کنید تا آثار باقی مانده چسب اپوکسی به طور کامل پاک شود.
5. استفاده از مرطوب کننده؛ برای تسکین ناحیه آسیب دیده و آب رسانی کافی به آن بهتر است از مرطوب کننده استفاده کنید.
6. مراقبت های پزشکی؛ گاهی اوقات پوست شما دچار سوزش می شود یا شما به ماده خاصی آلرژی دارید و یا حتی ممکن است به خاطر وجود چسب اپوکسی روی پوست شما، ناحیه مربوطه به جسم دیگری چسبیده باشد، در تمامی این موارد ضمن حفظ خونسردی حتما با یک پزشک مشورت کنید و اقدامات پزشکی لازم را انجام دهید.

به طور کلی چسب اپوکسی یک چسب بسیار محبوب است و این محبوبیت را به خاطر استحکام، دوام ، مقاوم بودن و سازگار بودن با طیف وسیعی از سطوح به دست آورده است.  با توجه به این که نوع زرین، نحوه پخت، نوع کاتالیزور، اصلاح کننده ها و افزودنی ها باعث ایجاد انواع مختلفی از چسب اپوکسی می شوند، در بازار انواع مختلفی از چسب اپوکسی وجود دارد و می توان گفت برای هر پروژه ای که بخواهید، چسب اپوکسی مناسب وجود دارد، تنها کافی است اپوکسی مناسب آن را تهیه کنید. در کنار این ها، همیشه دستورالعمل ارائه شده باید خوانده شود و نکات ایمنی رعایت شود تا کار به بهترین شکل ممکن صورت پذیرد.

امیدواریم مقاله چسب اپوکسی چیست مورد استفاده قرار بگیرد در صورتی که تجربه ای در این زمینه دارید خوشحال می شویم با ما به اشتراک بگذارید.